Konsumpcja żywności w Polsce - jak będą zmieniać się oczekiwania konsumentów? - WorldFood Poland

Konsument dziś i jutro. Jak będą zmieniać się konsumpcja żywności i oczekiwania konsumentów w Polsce?

Zmieniający się styl życia, rosnąca świadomość ekologiczna i nowe technologie wpływają na to, jak i co jemy. Konsumpcja żywności w Polsce przechodzi zmiany, a oczekiwania konsumentów stają się coraz bardziej złożone. Jakie trendy kształtują poziom konsumpcji w Polsce? Czy odpowiedzialna konsumpcja stanie się standardem? Jak wygląda polski konsument dzisiaj, a jak będzie wyglądać w przyszłości?

Konsumpcja w Polsce

Polski rynek spożywczy, poprzez zmieniające się potrzeby konsumentów, ulega ciągłemu przekształcaniu. W 2024 roku konsumpcja żywności wykazuje oznaki odbudowy po spadkach, które miały miejsce w poprzednich latach. Zgodnie z raportem PMR Market Experts wartość rynku będzie rosła o 5% rocznie do 2029 roku. Postępujący wzrost napędzany jest przez rosnące wynagrodzenia i poprawę sytuacji ekonomicznej kraju, w wyniku czego spada liczba osób ograniczających swoje zakupy ze względu na ich ceny.

W kontekście codziennego życia Polaków konsumpcja żywności nie tylko zaspokaja podstawowe potrzeby, lecz także stanowi istotny element kultury, tradycji oraz tożsamości narodowej.

Nowe wartości i oczekiwania – odpowiedzialna konsumpcja jest na topie

W ostatnich latach obserwujemy wzrost znaczenia odpowiedzialnej konsumpcji, który staje się ważnym elementem na rynku spożywczym. Świadomość konsumentów dotycząca wpływu diety na zdrowie oraz środowisko prowadzi do zmian w ich preferencjach zakupowych, oraz rozwoju trendów takich jak np. dieta roślinna.

Oprócz tego coraz więcej osób zwraca uwagę na jakość produktów oraz ich pochodzenie, wybierając żywność zrównoważoną i lokalną.​ Jak podaje raport opracowany przez Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP” i Accenture Research aż 85% badanych deklaruję, że podczas zakupów spożywczych wybiera produkty wpływające korzystnie na zdrowie swoje i swoich bliskich. 79% konsumentów chce kupować więcej produktów lepszej jakości, a 75% jest zainteresowanych wyrobami pochodzącymi z rolnictwa zrównoważonego.

Wartością, która coraz bardziej zyskuje na znaczeniu, jest również kwestia ekologicznych opakowań. Wzrost świadomości o negatywnym wpływie plastiku na środowisko powoduje, że konsumenci częściej wybierają opakowania biodegradowalne lub te nadające się do recyklingu. Rośnie więc popularność produktów zapakowanych w szkło czy papier.

Polacy zwracają też uwagę na to, czy dany produkt pochodzi od lokalnego producenta. Wspiera to nie tylko krajową gospodarkę, lecz także obniża ślad węglowy związany z długim transportem. Kolejnym ważnym wyznacznikiem przy świadomym wyborze konsumenckim są certyfikaty jakościowe oraz różnego rodzaju oznaczenia. Certyfikaty takie jak „Bio”, „Fair Trade” czy „Eko” świadczą o tym, że produkt spełnia określone standardy jakości i został wyprodukowany z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Dla wielu konsumentów certyfikaty te są gwarancją, że produkt nie tylko jest zdrowy, lecz także pochodzi z odpowiedzialnego łańcucha dostaw.

Trendy produktowe – konsumpcja mięsa i mleka w Polsce

Z roku na rok coraz więcej Polaków decyduje się na zaprzestanie lub ograniczenie spożycia mięsa. Rynek roślinnych alternatyw w Polsce rośnie bardzo szybko – jak wskazuje raport ProVeg Polska „Plant-Based Food in Poland” już 24% polskich konsumentów stosuje dietę fleksitariańską polegającą na okazjonalnym spożyciu mięsa przy zachowaniu podstawy roślinnej. Z kolei ponad 6% stosuje dietę wegańską lub wegetariańską, a 12% badanych ma w planach wypróbować dietę wegetariańską w najbliższym czasie.​

Do 2040 roku udział zamienników roślinnych ma wzrosnąć do 25%. Wzrost ten częściowo jest efektem rosnącej świadomości zdrowotnej oraz coraz większej dostępności produktów roślinnych w sklepach. Mimo tego, w 2024 roku konsumpcja mięsa w Polsce wykazała oznaki odbudowy po wcześniejszych spadkach. Wartość rynku mięsa i wędlin wzrosła o 3,6% w ujęciu wartościowym, osiągając 34 miliardy złotych. Przewiduje się jednak, że do 2040 roku udział tradycyjnego mięsa będzie spadać na rzecz tego laboratoryjnego i roślinnego. Związane jest to również z chęcią zmniejszenia emisji CO2, gdyż jak mówi Marian Owerko, prezes zarządu FoodWell: „Zamienniki mięsa to ultra istotna kategoria dla naszego klimatu, ponieważ 50% metanu »produkują« krowy (…)”.

Rośnie również zainteresowanie roślinnymi alternatywami dla mleka i jego przetworów, co znajduje odzwierciedlenie w statystykach sprzedaży. Dane NielsenIQ, firmy zajmującej się badaniem rynku, wskazują, że sprzedaż roślinnego mleka oraz serów w Polsce wzrosła w 2022 roku o 17% do odpowiednio 387,1 mln zł oraz 76,8 mln zł. Między 2020 a 2022 rokiem ilościowa sprzedaż mleka roślinnego wzrosła o 39%, a mleka zwierzęcego spadła o 1%.

Napoje roślinne stanowią obecnie około 77% całej kategorii produktów roślinnych w Polsce. W pierwszej połowie 2024 roku sprzedano ponad 30 milionów litrów tych produktów, co tylko świadczy o ich rosnącej popularności. Obecnie liderem wśród kategorii produktów roślinnych jest należąca do Danone marka Alpro, odpowiadająca za prawie jedną trzecią sprzedaży wartościowej całej kategorii (32,6%).

ProVeg Polska szacuje, że wartość rynku napojów roślinnych w Polsce wynosi ok. 120-126 mln zł. Prognozy wskazują na dalszy rozwój rynku roślinnych alternatyw w Polsce. Zmiany te są wynikiem rosnącej świadomości konsumentów na temat zdrowia, ekologii i dobrostanu zwierząt. Producenci dostosowują się do tych trendów, oferując szeroki wybór produktów roślinnych, co dodatkowo zwiększa ich dostępność i atrakcyjność dla konsumentów.

konsumpcja zywnosci w polsce

Cyfrowa transformacja konsumpcji – e-commerce, quick commerce i nowe modele zakupowe

Cyfrowa transformacja konsumpcji zmienia sposób, w jaki Polacy robią zakupy spożywcze – coraz częściej sięgają oni po rozwiązania online, które oferują nie tylko wygodę, lecz także bardziej zaawansowaną personalizację. W branży spożywczej szybko rozwija się omnichannel, czyli model łączący kanały zakupów online i offline.

Rosną na znaczeniu również aplikacje mobilne, które generują coraz więcej zamówień przez Internet. W 2023 roku wartość rynku e-commerce w Polsce osiągnęła 92 miliardy złotych, z czego, jak wskazuje Agencja Badań Rynku i Opinii SW Research w swoim badaniu, ok. 64% Polaków deklaruje, że robi zakupy artykułów spożywczych online.

Popularność e-commerce wzrosła między innymi w trakcie pandemii COVID-19. W tych trudnych czasach konsumenci byli zmuszeni do wyboru bezpiecznych metod nabywania żywności. Poza tym zakupy w sklepach stacjonarnych były utrudnione i zabierały więcej czasu, dlatego coraz więcej klientów zaczęło szukać alternatyw.

E-commerce w Polsce ma duży potencjał wzrostu, a prognozy przewidują, że jego wartość może osiągnąć 192 mld zł do 2028 roku, co oznacza średni roczny wzrost na poziomie 8%. Dużą rolę w tej przemianie odgrywają aplikacje mobilne i platformy zakupowe, które – dzięki analizie danych o preferencjach użytkowników – potrafią precyzyjnie dopasować ofertę do indywidualnych potrzeb konsumentów. Inteligentne rekomendacje, programy lojalnościowe oraz wygoda i szybki czas zakupów sprawiają, że użytkownicy chętniej korzystają z e-zakupów, a tym samym zmieniają swoje nawyki konsumpcyjne – przenosząc je z tradycyjnych sklepów do przestrzeni cyfrowej.

Poziom konsumpcji w Polsce – między tradycją a nowoczesnością

Poziom konsumpcji w Polsce ukazuje równowagę między tradycyjnymi preferencjami a nowoczesnymi trendami. W 2023 roku wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe stanowiły 27,2% ogólnych wydatków gospodarstw domowych. Rok wcześniej wynosiły nieco mniej, bo 26,6%. Jednakże spadło spożycie większości podstawowych artykułów żywnościowych. Eksperci z GUS uważają, że wpływ na to mógł mieć wzrost wydatków na gastronomię oraz wzrost cen. Zmusza to konsumentów do dokładniejszego monitorowania wydatków, przez co zaczynamy lepiej planować posiłki, tworzymy listy zakupów oraz szukamy promocji.

Jak wynika z raportu „Nawyki zdrowotne i żywieniowe Polaków w czasach wielkiej inflacji – MyBestPharm”, 37,3% ankietowanych poświęca na zakupy spożywcze 1500-2000 złotych w ciągu miesiąca. Kolejne 21,4% przeznacza na ten cel 2001-3000 złotych, a niewiele mniej, bo 19,4% wydaje na żywność 1001-1500 złotych. Tylko 17,9% badanych zadeklarowało, że mieszczą się w 1000 złotych, a 4% respondentów dedykuje ponad 3000 złotych miesięcznie.

Poziom konsumpcji w Polsce jest zależny również od przyzwyczajeń danego pokolenia. Kontrast między pokoleniami w Polsce w zakresie konsumpcji żywności uwidacznia się zarówno w wartościach wydatków, jak i w preferencjach zakupowych. Młodzi konsumenci, zwłaszcza przedstawiciele pokolenia Z (urodzeni po 1995 roku) oraz pokolenia Y (tzw. millenialsi), są bardziej skłonni inwestować w produkty ekologiczne, funkcjonalne i zgodne z dietami roślinnymi, nawet kosztem wyższych cen. Często rezygnują z wydatków na modę czy technologię na rzecz zdrowej żywności.

Z danych wynika, że osoby poniżej 35. roku życia częściej kupują żywność online, sięgają po produkty z segmentu premium oraz chętniej korzystają z aplikacji mobilnych i programów lojalnościowych, co wpisuje się w szerszy trend cyfrowej transformacji konsumpcji. Z kolei starsze pokolenia, szczególnie osoby po 60. roku życia, częściej kierują się przy zakupach przywiązaniem do tradycyjnych marek, promocjami oraz lokalnym pochodzeniem produktów. W tej grupie nadal dominuje model zakupów stacjonarnych, a decyzje żywieniowe są silniej zakorzenione w przyzwyczajeniach kulturowych. Dla wielu z nich żywność stanowi istotną część budżetu domowego, co może wynikać z ograniczonych dochodów i rosnących cen artykułów spożywczych. Te zmiany mają istotne znaczenie dla producentów i detalistów, którzy muszą dostosować swoje strategie marketingowe i sprzedażowe do potrzeb różnych grup wiekowych.

konsumpcja zywnosci w polsce (1)

Konsument jutra

Kształtujący się model konsumenta przyszłości opiera się na trzech filarach – personalizacji, odpowiedzialności i świadomości. Rosnące możliwości technologiczne – w tym sztuczna inteligencja i analiza danych – umożliwiają markom coraz dokładniejsze dopasowanie produktów oraz doświadczeń zakupowych do indywidualnych preferencji, wartości czy stylu życia klientów.

Jednocześnie konsumenci, szczególnie z młodszych pokoleń, coraz częściej kierują się względami etycznymi i środowiskowymi. Ponad 60% Polaków deklaruje, że unika firm działających nieetycznie, a co trzeci świadomie wybiera produkty lokalne, zrównoważone lub z recyklingu. To wyraźny sygnał, że przyszłość handlu nie ograniczy się już tylko do ceny i jakości, a dużą rolę będzie odgrywać transparentność, zrównoważony łańcuch dostaw i wartości reprezentowane przez marki. Choć całkowita dominacja odpowiedzialnej konsumpcji wciąż wydaje się odległa, kierunek ten staje się nam wszystkim coraz bliższy, a firmy, które nie wpasują się we wskazane wyżej oczekiwania mogą nie podołać na „rynku konsumenckiego jutra”.

Konsumpcja żywności w Polsce przechodzi obecnie transformację, która wykracza daleko poza proste decyzje zakupowe. Konsument staje się coraz bardziej wymagający – oczekuje jakości, etycznej produkcji, przejrzystości i możliwości wyboru. Rynek spożywczy musi nieustannie się adaptować – inwestować w innowacje, rozwijać zrównoważone łańcuchy dostaw, reagować na zmieniające się potrzeby różnych grup wiekowych i społecznych. Przyszłość konsumpcji w Polsce to przyszłość odpowiedzialna, zindywidualizowana i świadoma, zarówno w kontekście zdrowia, jak i klimatu czy etyki. To nie tylko trend, ale kierunek, który będzie definiował relacje między konsumentem a markami przez kolejne dekady.

Jeżeli chcesz poznać najnowsze trendy i innowacje z branży spożywczej, odwiedź targi WorldFood Poland. Od zrównoważonych produktów po roślinne alternatywy – zobacz, jak zmieniają się preferencje polskich konsumentów. Spotkaj się z ekspertami i odkryj, co jeszcze czeka na rynku żywności i napojów – 14-16 kwietnia 2026 hala EXPO XXI Warszawa.

Źródła:
Raport ProVeg Polska „Plant-Based Food in Poland”
Raport Na drodze do zrównoważonego rolnictwa i żywności. Podsumowanie działań Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP” w latach 2020-2022
Raport Zrównoważona żywność w Polsce. Narodziny masowego rynku jako szansa dla branży spożywczej
Raport firmy Future Mind Młodzi vs. Mobile. Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej
mybestpharm.com Nawyki zdrowotne i żywieniowe Polaków w czasach wielkiej inflacji: RAPORT 2023.
nielsen.com
pmrmarketexperts.com